Η 18η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για την πρόληψη, αλλά και την αντιμετώπιση της βίας έναντι των παιδιών. Η βία είναι το φαινόμενο κατά το οποίο ορισμένα άτομα ή/και ομάδες προσπαθούν να επιβάλλουν την θέληση τους σε άλλους ανθρώπους περιορίζοντας έτσι την ατομική ελευθερία με γνώμονα να τους επηρεάσουν για τα δικά τους προσωπικά οφέλη.
Το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, αλλά ούτε και η ηλικία δεν αποτελούν περιορισμό στο να δεχθεί βία ένα άτομο. Συγκεκριμένα, δεδομένα από 28 χώρες κατέδειξαν ότι το 90% των κοριτσιών που βρίσκονται στην εφηβεία έχουν εξαναγκαστεί να προχωρήσουν σε σεξουαλική επαφή, όπου κατά μέσο όρο οι δράστες είναι γνωστοί, φίλοι και συμμαθητές. Ακόμη, παιδιά ηλικίας 3-7 ετών έχουν υποπέσει θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης με το 92% των δραστών να προέρχεται από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον.
Διάφορες μελέτες αναφέρουν ότι τα δύο τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας COVID-19 τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας αυξήθηκαν σε παγκόσμια κλίμακα, με αποτέλεσμα πολλά παιδιά να βιώνουν τρομακτικές συνέπειες στην σωματική, αλλά και την ψυχική τους υγεία. Οι πιο συνήθεις σωματικές βλάβες είναι οι εκδορές, οι μώλωπες, τα κατάγματα, τα εγκαύματα, τα κοιλιακά τραύματα και οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Αντιθέτως, οι ψυχολογικές επιπτώσεις είναι αόρατες και δεν μπορούν να διακριθούν εύκολα. Συνήθως, τα παιδιά έχουν άρνηση να πάνε στο σχολείο, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, κλείνονται στον εαυτό τους και δεν επικοινωνούν ιδιαίτερα. Οι έφηβοι μπορεί να μοιράζονται κοινά σημεία με τα παιδιά, αλλά εμφανίζουν πιο έντονο άγχος, ψυχοσωματικά συμπτώματα ή/και καταθλιπτικά συμπτώματα με αυτοκτονικές τάσεις. Συχνά κάνουν και χρήση ουσιών (τσιγάρα, αλκοόλ, ναρκωτικά), ώστε να μπορέσουν για λίγο να ξεχάσουν τα ζητήματα που τους απασχολούν.
Τα κράτη μέλη της Ευρώπης στην προσπάθεια τους να συμβάλλουν στην πρόληψη, αλλά και την αντιμετώπιση της παιδικής βίας ως φαινομένου υπέγραψαν την σύμβαση Lanzarote (2007). Η συγκεκριμένη σύμβαση θεσπίζει ένα προστατευμένο πλαίσιο που αφορά την σεξουαλική εκμετάλλευση, αλλά και κακοποίηση που υφίστανται τα παιδιά. Θεσμικά, δηλαδή, τα παιδιά έχουν κατοχυρωμένα δικαιώματα ως προς την σεξουαλική βία που δέχονται, τα οποία είναι δέουσας σημασίας για την υπόσταση τους ως μοναδικές και ανεξάρτητες προσωπικότητες.
Ελπίζουμε για την μείωση, αν όχι για την εξαφάνιση, των περιστατικών βίας κατά των παιδικών ψυχών. Ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στα παιδιά έχει άμεσο αντίκτυπο στην σωματική, αλλά και την ψυχική τους υγεία. Δεν πρέπει να θεωρούμε ότι οι ψυχικές επιπτώσεις είναι λιγότερο σημαντικές, καθώς τις περισσότερες φορές είναι πιο τραυματικές και πιο δύσκολο να τις διαχειριστούμε. Ας εξαλείψουμε την βία και ας προωθήσουμε την αγάπη!
της Αρετής Φλωράκη
Τελειόφοιτη Τμήματος Ψυχολογίας
Εθελόντρια της ΧΕΝ Αθηνών